Αναλάβαμε τη Διοίκηση του Πολυτεχνείου Κρήτης τον Απρίλιο του 2013, πάνω στην κορύφωση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που μαστίζει ακόμα και σήμερα τη χώρα. Σε αναλογία με τη γενικότερη κατάσταση, κληθήκαμε από την πρώτη στιγμή να αντιμετωπίσουμε μια διαμορφωμένη κατάσταση που απειλούσε ακόμα και τη συνέχιση της ανεξάρτητης λειτουργίας του Ιδρύματος:

• Βρισκόταν σε εξέλιξη το σχέδιο «Αθηνά». Ενώ η πληροφόρηση που είχαμε στο Ίδρυμα αφορούσε μόνο τη συνέχιση της λειτουργίας του πρώην Γενικού ως αυτόνομου τμήματος, στην πραγματικότητα υπήρχαν εισηγήσεις προς την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας για απορρόφηση του Πολυτεχνείου Κρήτης και ίδρυση Πολυτεχνικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
• Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων μας, το καλοκαίρι του 2013, βρεθήκαμε μπροστά στην απειλή της διαθεσιμότητας του Διοικητικού Προσωπικού των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.
• Ο Προϋπολογισμός Λειτουργικών Δαπανών του Ιδρύματος για το 2013 ήταν μόλις 2.150.000 €, μειωμένος κατά 50 % σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ενώ μειώθηκε ακόμα περισσότερο, στο 1.150.000 € τα επόμενα χρόνια.
• Οι ενεργειακές δαπάνες ξεπερνούσαν τις 800.000 € ετησίως, δηλαδή το 70 % της σημερινής επιχορήγησης για τις λειτουργικές δαπάνες του Ιδρύματος.
• Οι απορροφήσεις των προϋπολογισμών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και των Λειτουργικών Δαπανών κυμαίνονταν σε χαμηλά επίπεδα τα προηγούμενα χρόνια, 26% και 86% αντίστοιχα, με αποτέλεσμα να μένουν ανεκμετάλλευτοι πόροι παρά τις μειώσεις των χρηματοδοτήσεων.
• Στο μεγαλύτερο μέρος των κτιριακών εγκαταστάσεων του Ιδρύματος δεν είχαν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες διοικητικής παραλαβής, υπήρχε πλήθος παραβάσεων και αυθαιρέτων κτισμάτων και επιβεβαιωμένο πρόστιμο ύψους 360.000 € στην περίπτωση της πρώην Γαλλικής Σχολής.
• Περισσότερο ανησυχητικό, όμως, από όλα τα παραπάνω ήταν ότι το Ίδρυμα ήταν διχασμένο και χαρακτηριζόταν από μια έντονη εσωστρέφεια.

Παρά τις αντίξοες συνθήκες, αναλάβαμε τη Διοίκηση του Ιδρύματος καθώς πιστεύαμε ότι το δυναμικό του Πολυτεχνείου Κρήτης ήταν τέτοιο, που θα του επέτρεπε όχι μόνο να ξεπεράσει τις δυσκολίες αλλά να αναπτυχθεί και να καθιερωθεί ως ένας Διεθνής Πόλος Αριστείας. Ήδη πριν από την εκλογή μας, είχαμε δημοσιοποιήσει το σχέδιό μας για την ανάπτυξη του Πολυτεχνείου Κρήτης, με βάση το οποίο η Ακαδημαϊκή κοινότητα μας εμπιστεύτηκε το τιμόνι του Ιδρύματος. Θεωρούμε ότι είναι χρήσιμο σήμερα, τη στιγμή του απολογισμού, να θυμηθούμε τις βασικές αρχές του προγράμματος αυτού:

 «Η διοίκηση θα πρέπει:

• Να ενισχύσει τους νέους καθηγητές με κάθε δυνατό μέσο και να δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες που θα επιτρέψουν σε αυτούς με το έργο τους να μεγαλώσουν το Πολυτεχνείο.
• Να προβάλλει, με συστηματικό τρόπο, σε διεθνές επίπεδο τις διακρίσεις των καθηγητών του Ιδρύματος και να δρομολογήσει την πορεία του Ιδρύματος ως διεθνούς Πόλου Αριστείας.
• Να προγραμματίσει την επέκταση των υποδομών στην Πολυτεχνειούπολη, κατανοώντας τη δυνατότητα εξέλιξής της σε μια από τις καλύτερες πανεπιστημιουπόλεις σε διεθνές επίπεδο, συμβάλλοντας έτσι στην αναπτυξιακή πορεία της Ελλάδας.
• Να αξιοποιήσει ορθολογικά το επιστημονικό, τεχνικό και διοικητικό προσωπικό του Ιδρύματος, καλλιεργώντας ένα κλίμα ηρεμίας και αξιοκρατίας.
• Να βοηθήσει τους φοιτητές του Ιδρύματος στη δύσκολη οικονομική συγκυρία, λαμβάνοντας ουσιαστικά, μακροπρόθεσμα και όχι ευκαιριακά μέτρα και να δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον που θα τους γαλουχήσει ως τους ηγέτες του μέλλοντος.

Η νέα διοίκηση καλείται να επιτελέσει αυτό το έργο σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, λόγω της βαθιάς κρίσης που βιώνει σήμερα η χώρα. Θα υπερασπιστούμε το ποσοστό του κρατικού προϋπολογισμού που θα πρέπει να δοθεί στην εκπαίδευση. Αναγνωρίζουμε, όμως, ότι οι δυνατότητες κρατικής χρηματοδότησης θα είναι περιορισμένες και επιπρόσθετα οι μισθοί του προσωπικού του πανεπιστημίου έχουν υποστεί σημαντικότατες μειώσεις. Για να αποφύγουμε την υποβάθμιση του πανεπιστημίου, που είναι υπαρκτός κίνδυνος για όλα τα δημόσια πανεπιστήμια της χώρας, θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Το Πολυτεχνείο θα πρέπει να ενισχύσει τις προσπάθειες των μελών ΔΕΠ για την προσέλκυση ανταγωνιστικών ερευνητικών προγραμμάτων, να οργανώσει ξενόγλωσσα μεταπτυχιακά προγράμματα απευθυνόμενο και σε φοιτητές του εξωτερικού και να αρχίσει να εκμεταλλεύεται ουσιαστικά την περιουσία του.»

Η προεκλογική μας διακήρυξη μετεξελίχτηκε τάχιστα στο Στρατηγικό Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Πολυτεχνείου Κρήτης, το οποίο δημοσιοποιήσαμε την άνοιξη του 2013 στην Πανεπιστημιακή κοινότητα και έκτοτε ακολουθήσαμε πιστά. Σε όλη τη διάρκεια της θητείας μας, εργαστήκαμε σκληρά για την υλοποίησή του με αρωγούς όλο το προσωπικό του Ιδρύματος: Καθηγητές, Επιστημονικό, Εργαστηριακό & Διδακτικό Προσωπικό και Διοικητικούς υπαλλήλους.

Σήμερα, τέσσερα χρόνια και οκτώ μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων μας, είμαστε περήφανοι που μπορούμε να αντιπαραβάλουμε τη διακήρυξή μας με τον απολογισμό του έργου μας και να κριθούμε από αυτό. Πετύχαμε στο μέγιστο βαθμό τους στόχους μας σε όλους τους άξονες του Στρατηγικού Σχεδίου Βιώσιμης Ανάπτυξης. Παραθέτουμε μερικούς από αυτούς, ενώ περισσότερα στοιχεία μπορεί κανείς να δει στις ενότητες που ακολουθούν.

Στην Ακαδημαϊκή Αριστεία & Καινοτομία:

• Επιβραβεύσαμε την Αριστεία καθιερώνοντας Βραβεία για όλες τις κατηγορίες της Ακαδημαϊκής κοινότητας: τους Καθηγητές, τα μέλη του Εργαστηριακού – Διδακτικού Προσωπικού, τους φοιτητές του Ιδρύματος:
  • Βραβείο Αριστείας για μέλη ΔΕΠ, Βραβείο Εξαίρετης Διδασκαλίας μελών ΔΕΠ, Βραβείο Εργαστηριακού Διδακτικού Έργου ΕΔΙΠ – ΕΤΕΠ, Βραβείο Διδακτικού Έργου ΕΕΠ – ΕΔΙΠ
  • Βραβεία Αριστείας για φοιτητές όλων των ετών και Σχολών, Επαίνων Αριστούχων Αποφοίτων και Επαίνων Πρώτων Εισαχθέντων
  • Υποτροφίες Limmat για τους τρεις πρώτους αποφοίτους κάθε Σχολής
  • Υποτροφίες Limmat για τους τρεις πρώτους αποφοίτους του μεταπτυχιακού της Σχολής ΜΗΠΕΡ
  • Υποτροφίες Παγκρητίου Κληροδοτήματος για μεταπτυχιακούς φοιτητές
  • Υποτροφίες για μεταδιδάκτορες με χρηματοδότηση από ίδιους πόρους.
• Ολοκληρώσαμε επιτυχώς την πρώτη εξωτερική αξιολόγηση του Πολυτεχνείου Κρήτης σε Ιδρυματικό επίπεδο, που κατέταξε το Ίδρυμα μεταξύ των επτά Ελληνικών Πανεπιστημίων που έλαβαν την υψηλότερη δυνατή βαθμολογία.
• Πετύχαμε τη μετονομασία της Σχολής ΗΜΜΥ σε Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών.
• Δημιουργήσαμε νέα Διεθνή Μεταπτυχιακά Προγράμματα στη Διαχείριση της Τεχνολογίας – Καινοτομίας και στη Μηχανική Πετρελαίων ενώ συμφωνήθηκε με το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το ΙΤΕ η δημιουργία διϊδρυματικού μεταπτυχιακού Βιοϊατρικής Μηχανικής.

Όσον αφορά τον εξωστρεφή χαρακτήρα του Ιδρύματος προς την Κοινωνία:

• Αναδείξαμε και αξιοποιήσαμε τις αθλητικές εγκαταστάσεις του Ιδρύματος με αυτοχρηματοδότηση, προσφέροντας υπηρεσίες εκμάθησης και άθλησης σε φοιτητές, προσωπικό και κατοίκους των Χανίων.
• Δημιουργήσαμε ολοκληρωμένα προγράμματα θερινής απασχόλησης για 200 παιδιά εργαζομένων του Πολυτεχνείου και κατοίκων των Χανίων.
• Πετύχαμε τη σύναψη σύμβασης για την αναστηλωτική διάσωση (€18 εκατ.) και αξιοποίηση μέσω εκμίσθωσης (€8,9 εκατ.) των τριών ιστορικών και ετοιμόρροπων κτιρίων της παλιάς πόλης.
• Αποφασίσαμε τη δημιουργία Μουσείου Λαογραφίας και Ιστορίας της Τεχνολογίας στο κτίριο της πρώην Γαλλικής Σχολής και προκηρύξαμε το διαγωνισμό για τη μουσειολογική / μουσειογραφική μελέτη με χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Κρήτης.
• Συνάψαμε σύμβαση με τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού για παραχώρηση του Κλειστού Κολυμβητηρίου στη διαχείριση του Ιδρύματος και ολοκληρώσαμε τις μελέτες για την αποκατάσταση και ενεργειακή αναβάθμιση του, βάσει των οποίων ανακοινώθηκε η χρηματοδότηση από τον Υφυπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού.
• Προβάλαμε πανελλαδικά το Ίδρυμα με πολυδιάστατο τρόπο (βίντεο, έντυπα).
• Θεσμοθετήσαμε τις εκδηλώσεις “Γνωριμίας με το ΠΚ” (Ημέρα Επιστήμης για παιδιά δημοτικού και Ανοικτή Ημέρα Γνωριμίας για μαθητές Γυμνασίου – Λυκείου).
• Απονείμαμε το Χρυσό Μετάλλιο του Ιδρύματος στους Κων/νο Μητσοτάκη και Μίκη Θεοδωράκη.

Στον τομέα της Φοιτητικής Μέριμνας:

• Αυξήσαμε σημαντικά τον προϋπολογισμό της φοιτητικής μέριμνας από €432.000 το 2012 σε €839.000 το 2016.
• Ανακαινίσαμε την παλιά Φοιτητική Εστία και ανανεώσαμε τον εξοπλισμό της.
• Επεκτείναμε δυναμικά τη Φοιτητική Εστία με κατασκευή 180 νέων διαμερισμάτων συνολικής επένδυσης €9.000.000.
• Δημιουργήσαμε το ολοκληρωμένο Κέντρο Εξυπηρέτησης Φοιτητών.
• Αναβαθμίσαμε το Κε.Γ.Ε.Π. στο χώρο της παλιάς βιβλιοθήκης και κατασκευάσαμε στο χώρο του ένα σύγχρονο Πολυχώρο-Αναγνωστήριο.

Στις Υποδομές:

• Ανακαινίσαμε τα συγκροτήματα Ε4, Ε5 και μεταφέραμε σε αυτά τον ΕΛΚΕ και τις διοικητικές υπηρεσίες.
• Ολοκληρώσαμε το έργο της Β’ φάσης των κτιρίων Μηχανικών Περιβάλλοντος.
• Ανακατασκευάσαμε το κτίριο Κ4, διαμορφώσαμε 4 Σχεδιαστήρια και μεταφέραμε στους χώρους αυτούς τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.
• Αναμορφώσαμε την πλατεία μεταξύ Σχεδιαστηρίων, Ξύλινου Αμφιθεάτρου και Παλιάς Βιβλιοθήκης.
• Ολοκληρώσαμε τα δύο νέα Αμφιθέατρα στο Συμπληρωματικό κτίριο.
• Εξασφαλίσαμε χρηματοδότηση €5.500.000 και δημοπρατήσαμε το έργο για την αποπεράτωση του συμπληρωματικού κτιρίου και μόνιμη στέγαση της Σχολής Αρχιτεκτόνων από πόρους της ΕΤΕπ.
• Κάναμε δεκάδες άλλες παρεμβάσεις στις βασικές υποδομές του Ιδρύματος.

Στον τομέα της Έρευνας και της Επιχειρηματικότητας:

• Συστήσαμε τους Πόλους Αριστείας.
• Πετύχαμε το διπλασιασμό της Ερευνητικής Δραστηριότητας του ΕΛΚΕ μεταξύ των ετών 2012 και 2016.
• Χρηματοδοτήσαμε Μεγάλο Επιστημονικό Εξοπλισμό των Πόλων Αριστείας συνολικής αξίας €764.355.
• Δημιουργήσαμε το Σπίτι Καινοτομίας (Innovation House).
• Συμμετείχαμε στην πρόταση Unifund μαζί με άλλα 6 Ελληνικά Πανεπιστήμια για χρηματοδότηση spin-offs των Πανεπιστημίων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF).
• Δημιουργήσαμε την πρώτη spin-off εταιρεία του Πολυτεχνείου Κρήτης.

Στη Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης:

• Εκπονήσαμε το σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης του Πολυτεχνείου με δράσεις για μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης, αύξηση της ανακύκλωσης, διαχείριση των αποβλήτων.
• Συγκεντρώσαμε τις διάσπαρτες δραστηριότητες του Ιδρύματος στην Πολυτεχνειούπολη Ακρωτηρίου.
• Μειώσαμε την κατανάλωση πετρελαίου κατά 80%.
• Μειώσαμε το συνολικό κόστος ενέργειας από 715Κ το 2010 σε 612Κ το 2016.
• Συντάξαμε μελέτη -master plan- για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων μέγιστης ισχύος 2MWp και προωθήσαμε αίτηση στον ΔΕΔΗΕ για εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών με το σύστημα netmetering 300ΚWp.

Στο Διοικητικό Εκσυγχρονισμό:

• Προχωρήσαμε στην εκλογή όλων των νέων οργάνων διοίκησης του Πολυτεχνείου και στην εφαρμογή των προβλέψεων του νόμου 4009 αναφορικά με την αναδιάρθρωση των Σχολών.
• Ολοκληρώσαμε τη σύνταξη και υποβολή στο Υπουργείο Παιδείας του νέου εσωτερικού κανονισμού και νέου οργανογράμματος.
• Ολοκληρώσαμε τη διαδικασία για την εφαρμογή της “διαθεσιμότητας” χωρίς απώλειες προσωπικού για το Ίδρυμα.
• Εξασφαλίσαμε 17 νέες θέσεις ΔΕΠ στο Πολυτεχνείο Κρήτης με διεκδίκηση στη Σύνοδο των Πρυτάνεων και απόφαση για κατανομή με αντικειμενικά κριτήρια.
• Προχωρήσαμε σε πλήρη μηχανοργάνωση των Οικονομικών Υπηρεσιών.

Τέλος, επιβάλαμε Οικονομική Τάξη στο Ίδρυμα:

• Αυξήσαμε δυναμικά το μέσο ποσοστό απορρόφησης πόρων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων μεταξύ των ετών 2012-2013 και 2014-2016 από 26% σε 63%.
• Καθιερώσαμε το θεσμό των αυτόνομων προϋπολογισμών στις λειτουργικές μονάδες και τις Σχολές του Ιδρύματος, αυξάνοντας το ποσοστό απορρόφησης του τακτικού προϋπολογισμού από 86% τα έτη 2012-2013 σε 95% τα επόμενα.
• Ενισχύσαμε τον προϋπολογισμό λειτουργικών δαπανών του Ιδρύματος με χρήση ιδίων εσόδων από τον ΕΛΚΕ.
• Σήμερα, περισσότερο του 50% του προϋπολογισμού του Ιδρύματος προέρχεται από μη κρατική χρηματοδότηση
• Προχωρήσαμε σε τακτοποίηση όλων των πολεοδομικών εκκρεμοτήτων που αφορούσαν το Ίδρυμα από την δεκαετία του 1990.
• Πραγματοποιήσαμε οριστική παραλαβή όλων σχεδόν των τεχνικών έργων.
• Απαλλάξαμε το Ίδρυμα από τα πολεοδομικά πρόστιμα ύψους €360.000 και προχωρήσαμε σε κατεδάφιση αυθαιρέτων στον προαύλιο χώρο της πρώην Γαλλικής Σχολής.
• Πετύχαμε επωφελή διευθέτηση με το Δήμο Χανίων των εκκρεμοτήτων για τα δημοτικά τέλη.

Το έργο που επιτελέστηκε από τον Απρίλιο του 2013 έως το Νοέμβριο του 2017 είναι απόδειξη ότι η απελευθέρωση των υγιών δυνάμεων, η ενίσχυση της έρευνας και της διδασκαλίας, η αναγνώριση της αριστείας, η εξωστρέφεια μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη ακόμα και μέσα στις δύσκολες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες της περιόδου αυτής.

Το Πολυτεχνείο Κρήτης σήμερα είναι ένα από τα καλύτερα Πανεπιστήμια της χώρας. Η εικόνα του Ιδρύματος ξεφεύγει από τη στερεότυπη εικόνα που έχει επικρατήσει στην κοινή γνώμη για τα Ελληνικά πανεπιστήμια: οι φοιτητές παρακολουθούν, οι χώροι του είναι καθαροί, χωρίς αφίσες και γκράφιτι ενώ οι καταλήψεις αποτελούν παρελθόν.

Την περίοδο της πρυτανικής μας θητείας, η ομάδα του Καθηγητή Άγγελου Μπλέτσα, ανέπτυξε αισθητήρες για τη γεωργία με μηδενική κατανάλωση ενέργειας και ελάχιστο κόστος που μπορούν να μειώσουν σημαντικά την κατανάλωση νερού για την άρδευση και ο φοιτητής του Γιώργος Βουγιούκας έλαβε βραβείο καλύτερης δημοσίευσης. Οι οδηγοί του αυτοκινητόδρομου Μ80 της Πολιτείας της Victoria της Αυστραλίας είναι οι πρώτοι που θα επωφεληθούν του νέου καινοτόμου συστήματος που βοηθάει στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και αναπτύχθηκε στο εργαστήριο του Καθηγητή Μάρκου Παπαγεωργίου. Ο Καθηγητής Μίνως Γαροφαλάκης και η ομάδα του συμμετείχαν στο Human Brain Project, ένα από τα δύο μεγαλύτερα Ευρωπαϊκά Ερευνητικά προγράμματα που στοχεύει στην κατανόηση του ανθρώπινου εγκεφάλου και των ασθενειών του, στη δημιουργία νέων θεραπειών και στην ανάπτυξη νέων επαναστατικών τεχνολογιών στους υπολογιστές. Ο Καθηγητής Κώστας Ζοπουνίδης ξεπέρασε τις 10.000 αναφορές στο έργο του με αντικείμενο την Επιχειρησιακή Έρευνα και έγινε ο τρίτος Καθηγητής του Ιδρύματος, μαζί με τους Μάρκο Παπαγεωργίου και Μίνω Γαροφαλάκη που πετυχαίνουν τη διάκριση αυτή. Οι καθηγητές αυτοί ήταν και οι τέσσερις πρώτοι αποδέκτες του Βραβείου Αριστείας που καθιερώσαμε σε ετήσια βάση. Αυτά τα ερευνητικά επιτεύγματα, φυσικά, δεν είναι έργο της πρυτανείας, αλλά είμαστε περήφανοι που είχαμε τη δυνατότητα να τα υποστηρίξουμε.

Το Πολυτεχνείο Κρήτης έχει σημαντική δυναμική και μπορεί να αποτελέσει ισχυρό πόλο ανάπτυξης για τα Χανιά, την Κρήτη και την Ελλάδα γενικότερα. Είναι πλέον ενωμένο και αφιερωμένο στην αποστολή του, που είναι ο δρόμος της Αριστείας στην Έρευνα και την Εκπαίδευση, προς όφελος της Κοινωνίας. Ελπίζουμε ότι το πολιτικο-κοινωνικό περιβάλλον και το θεσμικό πλαίσιο στο μέλλον θα είναι τέτοια που να του επιτρέψουν να απογειωθεί και να φτάσει εκεί που πραγματικά του αξίζει και μπορεί.